Beding van aanwas, zo’n typische term uit het notariaat. Jargon waarbij we ons op het eerste zicht weinig bij kunnen voorstellen. Maar bij de aankoop van een onroerend goed kan het zeer belangrijk zijn om het begrip ten volle te begrijpen. Daarom leggen we het even helder uit: wat is een beding van aanwas precies?
Eén of meerdere partijen die een onroerend goed kopen, kunnen een beding van aanwas afsluiten. Dit is een overeenkomst waarbij gesteld wordt dat het deel van de eerste die sterft naar de overlevende partij(en) gaat. Uiteindelijk is het bij een klassiek beding van aanwas zo dat alles uiteindelijk bij de langstlevende terecht komt. Wie dit finaal wordt, dat weet geen van de drie partijen. Daarom spreken we van een kanscontract.
Een kanscontract is pas evenwichtig wanneer er sprake is van gelijkheid. Eén van de partijen die merkelijk ouder is dan de andere partij, is geen evenwicht. De kans dat de (veel) oudere contractant vroeger komt te sterven is aannemelijk. De mogelijkheid bestaat dan ook dat dit wordt geïnterpreteerd als een schenking. Een aanwasovereenkomst met een gelijkwaardig kanscontact valt niet onder de schenkbelasting, ook niet wanneer één van de partijen binnen de 3 jaar komt te overlijden.
Lees meer: Hoeveel kost het erven van vastgoed
Een manier om het onroerend goed in de familie te houden
Een beding van aanwas is vooral handig om het nalatenschap te regelen. Samenwonenden die een onroerend goed kopen en gebruik maken van het beding van aanwas, houden het pand binnen het gezin. Anders zou een deel wel eens naar de erfgenamen, zoals ouders of kinderen, kunnen gaan. Dan is er wel nog altijd het vruchtgebruik maar kan de waarde van het onroerend goed wel uit het gezin verdwijnen.
Voorbeeld: een nieuw samengesteld gezin, vader en moeder zijn feitelijk samenwonend. De vader sterft en er is beding van aanwas. Dit betekent dat het onroerend goed naar de moeder gaat. De kinderen van de vader maken geen aanspraak op het pand. Terwijl de moeder en haar natuurlijke kinderen wel kunnen rekenen op dit vermogen. Vruchtgebruik zal toelaten dat de kinderen van de overleden man, nog steeds gebruik kunnen maken van de woning. Ze hoeven echter geen successierechten te betalen. Er is wel een registratierecht verschuldigd omdat het deel van de langstlevende partij aangroeit.
Lees meer: Alles over erven en schenken
Een beding van aanwas bij de aankoop van onroerende goederen kan alleen verbroken worden wanneer alle partijen zich akkoord verklaren. Eens een woning gekocht met het aanwasbeding, dan ben je vertrokken tot het einde van de rit. Tenzij er uiteraard een opzegclausule wordt opgenomen in de akte.
Beding van aanwas vertoont sterke gelijkenissen met de tontine. Voor het exacte verschil tussen deze twee rechtsfiguren raadpleeg je beter een notaris of een jurist. Het is ook daar dat beide principes of concepten hun oorsprong kennen.
