Madagaskar, een groot Afrikaans eiland voor de oostkust van het zwarte continent. Belangrijkste exportproducten zijn edelstenen, koffie en de heerlijk geurende vanillestokjes. Maar moment zit er wel een hele bittere smaak aan de vanillepeulen uit de Madagaskar. De laatste oogst is mislukt en de prijs schiet de hoogte in. Speculanten ruiken hun kans schoon om met mooie winsten aan de haal te gaan.
“Plain vanilla”, vakjargon voor een gewoon beleggingsproduct, maar laat nu net vanille dat even niet zijn. Na een totaal geflopte oogst zitten ze in Madagaskar met de handen in het haar. Er is zelfs sprake van een nationale crisis. En gezien de dominantie van Madagaskar op de wereldwijde vanillemarkt, laat de crisis zich voelen tot bij ons. Het Oost-Afrikaanse land staat in voor ongeveer de helft van de volledige wereldproductie.
Vanillestokjes zijn de ongeopende peulen van de vanille-orchidee. Die bloem gedijt in exotische klimaten en dan vooral rond de evenaar. Madagaskar heeft een uitstekend klimaat voor de kweek van deze soort binnen de orchideeënfamilie. Bovendien betaal je op het Afrikaanse eiland een zeer lage loonkost waardoor de arbeidskosten gedrukt kunnen worden en deze smaakstof aan een betaalbare prijs kan worden aangeboden op de wereldmarkt. Maar met de laatste oogst komt dit op losse schroeven te staan. Zal vanille nog betaalbaar zijn?
Enkel saffraan is duurder
Vanille is momenteel al het op één na duurste specerij ter wereld. Enkel saffraan blijft de vanillestokjes nog voor. Maar misschien krijgt vanille weldra de twijfelachtige eer om op de eerste plaats te prijken: de prijs steeg het afgelopen jaar met 150 procent. Een jaar lang gingen de prijzen zienderogen de lucht in maar de afgelopen 12 weken ontploften ze exponentieel. En dat laat zich natuurlijk voelen op de afzetmarkten. Producenten van ijs, parfum, cakes en koeken, medicatie en limonades beginnen zich lichtjes zorgen te maken.
Of die zorg gegrond is, zal nog moeten blijken. Madagaskar stelt alles in het werk om zoveel mogelijk peulen te plukken. Onder bepaalde condities kunnen ze het proces om, tot een goed eindproduct te komen, versnellen. Maar of de kwaliteit hetzelfde blijft, is maar de vraag. Ook andere landen zoals Indonesië en China springen nu op de kar. Voorlopig zonder resultaat want in 2016 steeg de prijs van 1ste klasse vanille naar 260 dollar per kilo. In 2012 lag dit nog op 20 dollar om door te stijgen naar 80 dollar in 2014. Jaar na jaar is er dus een opmerkelijk stijging te noteren. Voor peulen van een lagere kwaliteit wordt nu al 210 dollar betaald.
Speculeren met vanille
De prijsschommelingen van de vanillepeulen komt echter niet alleen door de slechte oogst van afgelopen jaar. Speculanten gaan graag aan de slag met het geurige goedje. Met een exportwaarde van ongeveer 250 miljoen euro, zijn er heel wat belangen die meespelen. Peulen worden vacuüm verpakt en die batches worden pas op de markt gegooid wanneer de prijzen aan het stijgen staan. En met een jaarproductie van ongeveer 2.000 ton, kan je al eens wat makkelijk gaan speculeren.
(Bron: Bloomberg.com)
