Ondertussen weten ze het in de Verenigde Staten wel zeker: Bernie Madoff, een van de grootste frauduleuze traders bezondigde zich aan een ponzifraude en investeerde het geld van zijn cliënten niet echt. Betekent dit dat zijn strategie, de zogenaamde “split-strike conversion” ook frauduleus is? Nee hoor!
Herinner je je Bernard ‘Bernie’ Madoff nog? Voormalig voorzitter van de Nasdaq, oprichter van een topbedrijf, hedgefondsbeheerder en sinds 2008 gearresteerd wegens een gigantische fraude. Wat had de man precies gedaan? Hij had een ponzifraude op poten gezet. Een ponzifraude is zoals een piramidespel met enkele verschillen. Onderliggend idee was om leuke rendementen te beloven en die rendementen terug te betalen dankzij de investeringen van nieuwe slachtoffers. In totaal ontving het hedgefonds van Madoff meer dan 65 miljard dollar.
Wat Madoff beloofde en 30 jaar lang ook nakwam was ongezien. Elke maand kreeg je tussen de 1 en anderhalf procent return op jouw investering. De grootte van het rendement was evenredig met de grootte van de investering en de looptijd. Kooplustigen verzamelden zich in hordes rond Madoff, tot er op een dag niet genoeg vers kapitaal meer binnenstroomde en heel wat investeerders naar aanleiding van de kredietcrisis een deel van hun geld terugwilden. Toen knapte de droom van vele beleggers en (institutionele) investeerders waaronder KBC, Dexia en Fortis. Het rijk van Bernard Madoff eindigde in december 2008 toen zijn eigen zonen hem verklikten bij de FBI. Hij werd veroordeeld tot een gevangenisstraf van 150 jaar.
Lees meer: Rogue trader Jérôme Kerviel moet maar 1 miljoen betalen
Waarom geloofden zoveel mensen Bernard Madoff?
Madoff ging erg gewiekst te werk. Heel wat ponzifraudes en piramidespelen zijn geen lang leven beschoren. De beloofde winsten zijn te groot waardoor de fraudeurs al vlug in moeilijk vaarwater terechtkomen. Maar niet zo bij Madoff, hij bood rendementen aan die net aantrekkelijk genoeg waren om een grote meute aan te trekken maar net klein genoeg om zichzelf niet in moeilijkheden te brengen.
Een andere reden waarom ze Madoff zo makkelijk geloofden: wat hij deed was echt. Vrienden, familie, bekenden, ze kregen allemaal de beloofde rendementen. Wat Madoff predikte zette hij ook om in harde dollars. Door mond-aan-mond-reclame groeide zijn netwerk en steeg zijn invloed. The proof of the pudding was in the eating en die pudding smaakte voor heel wat investeerders heerlijk zoet.
De derde reden waarom Madoff zoveel kapitaal kon ophalen bij zoveel investeerders: heel erg weinig mensen begrepen (of wilden begrijpen) hoe Madoff er in slaagde om met hun geld z’n hoog rendement binnen te rijven. Hij noemde het de split-strike conversion, klonk goed vonden de investeerders, en vertrouwden hem blind al hun geld toe. Ze namen niet eens de moeite om er achter te komen wat die split-strike conversion precies in hield.
Wat was Madoff’s split-strike conversion?
De split-strike conversion wordt ook wel eens collar genoemd. Voor de doorsnee belegger is dit een ietwat complexe strategie. Dat maakt ze er niet minder rendabel op. Het uitgangspunt is om de volatiliteit te beperken en consistente rendementen en beperkte verliezen op te tekenen. Je kan dus echt wel de Madoff-methode toepassen zonder dat je naar de gevangenis moet.
Stap voor stap: de split-strike conversion:
- Koop aandelen in bedrijven om zo een portfolio samen te stellen dat lijkt op een grote index. Je hoeft geen aandelen te hebben van alle bedrijven die op deze index noteren. Enkel de bedrijven die gelijklopen met de index en liefst nog een hoog dividend uitkeren zijn aantrekkelijk.
- Verkoop call opties aan een prijs boven de huidige index. Dit zal jouw winst beperken maar het genereert ook cash.
- Koop put opties tegen de huidige indexwaarde en maak gebruik van call opties. Zo anticipeer je op een dalende index en dus beperk je of vermijd je verliezen.
Het resultaat:
- De markt doet het ongelofelijk goed en de call opties worden uitgevoerd. In dit geval moet je een vergoeding betalen die het verlies covert maar de portfolio wint evenveel aan waarde. Je houdt nog steeds geld over. Je haalde echter niet het onderste uit de kan.
- De markt doet het ongelofelijk slecht en de put opties renderen. In dit geval heb je nog altijd jouw portfolio maar de waarde zal lager liggen. De put opties rendeerden dan wel en zwakken de verliezen in jouw portfolio wat af, je hebt nog altijd het geld van de call opties. Deze kunnen ook nog winstgevend zijn. Indien niet, dan beperken ze jouw verlies alleszins.
- De markt beweegt amper, dan dekt het geld van de call opties het kopen van de put opties en heb je nog eens jouw aandelendividenden er bovenop. Alweer is het resultaat positief.
Waar liep het dan verkeerd voor Madoff?
Als dit als muziek in de oren klinkt, dan kan je begrijpen waarom zoveel mensen in Madoff bleven geloven. Wanneer je een goed verhaal ophangt over jouw strategie en telkens weer positieve resultaten kan voorleggen, dan heb je een zeer overtuigende presentatie. Het hoeft niet te verbazen dat zijn aanhang gestaag steeg.
Maar toch zijn er best een aantal factoren die ervoor kunnen zorgen dat het verhaal geen happy ending kent. Bijvoorbeeld, wanneer een investeerder put opties koopt dichtbij de huidige marktprijs, de uitgaven zouden best hoger liggen dan de toekomstige call opties. Ofwel moet hij dan aanzienlijk meer call opties kopen om genoeg cash te genereren om vervolgens put opties te kopen of een deel van zijn portfolio ongedekt laten. Madoff’s strategie klinkt als een onoverwinnelijke strategie maar tussen droom en daad staat ook hier de werkelijkheid.
Dé belangrijkste reden waarom Madoff’s strategie niet kon blijven lukken is zijn groeiende impact op de markt. Het volume aan opties die hij verhandelde, daar had hij simpelweg niet genoeg tegenpartijen meer voor.
Madoff had dus best een interessant strategie beet, alleen beloofde hij zijn klanten te hoge returns en beheerde hij teveel kapitaal. De honger naar méér kapitaal werd hem fataal. Hij vloog te dicht bij de zon en verbrandde zijn vleugels.
